Kiểm tra tốc độ Wi-Fi là một bước quan trọng để bạn hiểu rõ hiệu suất mạng của mình, xác định liệu bạn có đang nhận được tốc độ như đã đăng ký từ nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) hay không, và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn gây chậm mạng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện kiểm tra tốc độ Wi-Fi một cách chính xác.
I. Các thông số cần hiểu khi kiểm tra tốc độ Wi-Fi
Khi kiểm tra tốc độ mạng, bạn sẽ thấy ba thông số chính:
- Tốc độ tải xuống (Download Speed):
- Ý nghĩa: Đây là tốc độ dữ liệu từ Internet về thiết bị của bạn. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xem video, lướt web, tải xuống tệp, và chơi game online.
- Đơn vị: Thường được đo bằng Mbps (Megabit mỗi giây). Tốc độ này càng cao càng tốt.
- Ví dụ: Nếu gói cước của bạn là 100 Mbps, thì tốc độ tải xuống lý tưởng khi kiểm tra sẽ gần với con số đó.
- Tốc độ tải lên (Upload Speed):
- Ý nghĩa: Đây là tốc độ dữ liệu từ thiết bị của bạn lên Internet. Nó quan trọng cho các hoạt động như gửi email với tệp đính kèm lớn, tải ảnh/video lên mạng xã hội, thực hiện cuộc gọi video, livestream, hoặc sao lưu dữ liệu lên đám mây.
- Đơn vị: Cũng được đo bằng Mbps. Tốc độ này càng cao càng tốt.
- Độ trễ (Ping / Latency):
- Ý nghĩa: Ping là thời gian (được đo bằng mili giây – ms) để một gói dữ liệu nhỏ được gửi từ thiết bị của bạn đến máy chủ và quay trở lại. Nó đo độ “phản hồi” của mạng.
- Đơn vị: ms (mili giây).
- Ví dụ:
- Dưới 20 ms: Tuyệt vời, lý tưởng cho chơi game online và gọi video.
- 20-50 ms: Rất tốt, hầu hết các tác vụ đều mượt mà.
- 50-100 ms: Chấp nhận được, nhưng có thể có độ trễ nhỏ khi chơi game hoặc gọi video.
- Trên 100 ms: Cao, bạn sẽ cảm nhận rõ độ trễ khi chơi game hoặc trong các cuộc gọi video.
- Jitter: (ít phổ biến hơn) Là sự biến động trong độ trễ Ping. Chỉ số Jitter thấp là tốt.
II. Các công cụ kiểm tra tốc độ Wi-Fi phổ biến
Có nhiều công cụ miễn phí để kiểm tra tốc độ Wi-Fi, cả trên trình duyệt web và ứng dụng di động:
- Speedtest by Ookla (speedtest.net):
- Phổ biến nhất: Được sử dụng rộng rãi và đáng tin cậy.
- Tính năng: Cung cấp kết quả Ping, Download và Upload rõ ràng. Có thể chọn máy chủ để kiểm tra.
- Nền tảng: Có sẵn trên trình duyệt web, ứng dụng di động (iOS, Android), và phần mềm cho máy tính để bàn.
- Fast.com (của Netflix):
- Đơn giản, nhanh chóng: Tự động bắt đầu kiểm tra ngay khi bạn truy cập trang web.
- Tính năng: Ban đầu chỉ hiển thị tốc độ tải xuống, nhưng có thể nhấn “Show more info” để xem Ping và Upload.
- Nền tảng: Trình duyệt web và ứng dụng di động.
- Google Speed Test:
- Tiện lợi: Bạn chỉ cần tìm kiếm “speed test” trên Google, và công cụ kiểm tra sẽ xuất hiện ngay trong kết quả tìm kiếm.
- Tính năng: Kiểm tra nhanh chóng, hiển thị Download, Upload và Ping.
- Nền tảng: Trình duyệt web.
- i-Speed.vn (của VNNIC – Trung tâm Internet Việt Nam):
- Đáng tin cậy tại Việt Nam: Được sử dụng làm công cụ đo kiểm quốc gia.
- Tính năng: Cung cấp Ping, Download, Upload và Jitter. Cho phép chọn điểm đo (server) gần nhất để có kết quả chính xác.
- Nền tảng: Trình duyệt web và ứng dụng di động.
III. Hướng dẫn chi tiết các bước kiểm tra tốc độ Wi-Fi đúng cách
Để có kết quả kiểm tra tốc độ Wi-Fi chính xác nhất, hãy làm theo các bước sau:
- Chuẩn bị trước khi kiểm tra:
- Kết nối thiết bị qua dây LAN (Ethernet) nếu có thể: Để kiểm tra tốc độ Internet thực tế từ ISP mà không bị ảnh hưởng bởi Wi-Fi. Cắm trực tiếp máy tính vào modem/router bằng dây mạng.
- Nếu kiểm tra Wi-Fi, đặt thiết bị gần router: Đảm bảo thiết bị bạn đang dùng để kiểm tra (điện thoại, laptop) ở gần router nhất có thể, không có vật cản lớn.
- Ngắt kết nối các thiết bị khác: Tắt Wi-Fi hoặc ngắt kết nối tất cả các thiết bị khác trong nhà (điện thoại, máy tính bảng, TV thông minh, thiết bị IoT) để đảm bảo không có thiết bị nào đang sử dụng băng thông trong quá trình kiểm tra.
- Đóng tất cả các ứng dụng, tab không cần thiết: Đảm bảo không có chương trình nào đang chạy ngầm, tải xuống tệp, hoặc cập nhật phần mềm.
- Khởi động lại modem và router: Rút phích cắm điện của cả modem và router, đợi khoảng 30 giây rồi cắm lại. Chờ cho chúng khởi động hoàn toàn (đèn tín hiệu ổn định).
- Sử dụng cùng một thiết bị và vị trí: Khi so sánh các kết quả kiểm tra, hãy sử dụng cùng một thiết bị và thực hiện kiểm tra tại cùng một vị trí.
- Tiến hành kiểm tra:
- Mở trình duyệt web hoặc ứng dụng: Truy cập một trong các công cụ đã nêu ở mục II (ví dụ: speedtest.net).
- Nhấn nút “Go” hoặc “Start Test”: Công cụ sẽ tự động tìm máy chủ gần nhất và bắt đầu quá trình kiểm tra.
- Chờ kết quả: Quá trình này thường mất vài chục giây.
- Phân tích kết quả:
- Ghi lại các thông số: Ping, Download, Upload.
- So sánh với gói cước: Đối chiếu tốc độ Download và Upload đo được với tốc độ mà ISP cam kết trong gói cước của bạn.
- Thực hiện nhiều lần kiểm tra: Tốc độ mạng có thể thay đổi tùy thuộc vào thời điểm trong ngày và lưu lượng truy cập mạng. Hãy kiểm tra vài lần vào các thời điểm khác nhau (ví dụ: sáng, trưa, tối) để có cái nhìn tổng quan.
IV. Khi nào cần kiểm tra tốc độ Wi-Fi?
- Định kỳ: Ít nhất mỗi tháng một lần để theo dõi hiệu suất mạng.
- Khi tốc độ có vẻ chậm: Nếu bạn gặp tình trạng giật lag khi xem phim, tải xuống lâu, hoặc cuộc gọi video bị ngắt quãng.
- Sau khi thay đổi thiết lập mạng: Ví dụ, sau khi di chuyển router, thay đổi kênh Wi-Fi, hoặc cài đặt bộ mở rộng sóng.
- Khi gặp sự cố: Để cung cấp thông tin chính xác cho ISP khi bạn gọi hỗ trợ kỹ thuật.
- Khi nâng cấp gói cước: Để đảm bảo bạn đang nhận được tốc độ mới mà mình đã trả tiền.
Kiểm tra tốc độ Wi-Fi không chỉ giúp bạn xác định vấn đề mà còn là cơ sở để bạn tối ưu hóa mạng của mình, đảm bảo trải nghiệm internet mượt mà và hiệu quả nhất.